• Swapkosten, rollover en carry trading: Wat gebeurt er als je posities aanhoudt tot de volgende dag? Hoe werken renteverschillen tussen valuta’s in je voordeel of nadeel?
• Geautomatiseerd handelen (trading bots, algoritmes): Een introductie in het laten handelen van systemen of het gebruik van automatisering om emoties uit te sluiten.
• Belasting op forex-winst: Hoe zit het fiscaal met winsten uit forex trading voor particuliere traders?

Swapkosten, rollover en carry trading

Wanneer je een forexpositie overnight aanhoudt (na het cut-off tijdstip, vaak 17:00 New York tijd), krijg je te maken met swapkosten (ook wel rollover of overnight rente genoemd). Dit komt voort uit het feit dat bij valutatransacties je eigenlijk twee verschillende rentes hebt: je leent één valuta en spaart in de andere. Het renteverschil tussen die twee valt dagelijks uit in kosten of opbrengst:

• Rollover-proces: Elke dag aan het einde van de handelsdag “rollen” brokers openstaande posities door naar de volgende waarde-datum. Hierbij sluiten ze de positie en openen meteen een identieke voor de nieuwe dag – dit gebeurt onzichtbaar voor jou als trader, behalve dat er een swap fee wordt berekend.
• Swap fee: De swap of overnight rente is positief als je de hogere rentevaluta hebt gekocht en de lagere hebt verkocht, en negatief als andersom. Bijvoorbeeld: stel EUR heeft 4% rente, USD 5%. Als je EUR/USD short (je leent EUR tegen 4%, en bezit USD tegen 5%), krijg je netto ongeveer 1%/jaar opbrengst (5-4) uitgekeerd – een kleine dagelijkse rente bijtelling op je account. Omgekeerd, long EUR/USD zou je ~1%/jaar kosten (je betaalt dat verschil) – een dagelijkse aftrek. Brokers tonen vaak de swap per dag in pips of valuta. Meestal is swap op woensdagavond driemaal (om weekend te verrekenen).
• Let op: Veel brokers voegen een eigen opslag toe of calculeren swap iets ongunstiger dan de echte renteverschillen – dus zelfs als theoretisch een positieve swap zou moeten zijn, kan hij nul of klein negatief uitvallen (broker pakt marge). Ook bij islamitische (swap-free) accounts lossen brokers dit op door vaste commissies te rekenen.
• Carry trading: Dit is een strategie die inspeelt op het swapverhaal. Carry traders zoeken valutaparen met aanzienlijk positief renteverschil en gaan long de hoogrentende valuta/short de laagrentende valuta, om dagelijks rente te cashen. Historisch bekende carry trades: long AUD/JPY in tijden dat AUD-rente ~5% was en JPY ~0% – je verdiende dan ~5% per jaar puur aan carry. Idee is dat naast deze renteopbrengst de koers stabiel blijft of meebeweegt in je richting. Carry trading kan langere tijd goed gaan, maar risico is dat bij marktpaniek of renteveranderingen de hoogrentende munt hard daalt (bv. tijdens 2008 crash stortten alle carry trades in elkaar doordat iedereen terug naar yen/frank vluchtte).
• Rollover en strategie: Als je slechts kort intraday handelt, hoef je je om swap geen zorgen te maken. Maar swing/position traders letten er wel op. Het kan lonen om een positie wat langer vast te houden als die positieve swap oplevert (je wordt betaald om te wachten), of om juist een negatieve-swap positie niet té lang aan te houden. In extreme gevallen kan swap het verschil maken tussen winst en verlies als je maandenlang houdt.

Voorbeeld: In 2023 had de USD/JPY veel aandacht omdat de Fed-rente ~5% was vs Japan ~0%. Long USD/JPY gaf flink positieve swap. Maar men moet opletten: als bv. de yen plots aansterkt, verlies je op koers meer dan swap goedmaakt. Conclusie: Zie swap als een factor in je tradingbeslissing bij holden >1 dag. Het is meestal klein, maar over vele dagen tikt het aan. Laat je er echter niet blind door leiden – de koersbeweging is doorgaans belangrijker dan een paar pips swap per dag.

Geautomatiseerd handelen (trading bots en algoritmes)

Veel traders proberen hun strategie te automatiseren met een trading bot of algoritme, vaak om emoties uit te schakelen en 24/7 kansen te pakken. Dit kan via bijvoorbeeld Expert Advisors (EA’s) in MetaTrader, custom software met API’s, of copy trading platforms. Belangrijke punten:

• Soorten automatisering: Je kunt zelf een strategie programmeren tot een bot, of een bestaande bot/EA kopen/downloaden. Ook kun je “semi-automated” werken: indicatoren die signalen geven die je dan manueel volgt, of instellingen als automatische trailing stops. Daarnaast is er copy trading: meegaan met trades van een andere (meestal menselijke) trader via een platform – niet helemaal een bot, maar wel geautomatiseerd kopiëren.
• Voordelen: Een goed geprogrammeerde bot handelt volgens de regels zonder aarzeling, 24 uur per dag, en kan markten in de gaten houden terwijl jij slaapt. Het verwijdert emotionele fouten (geen impulsieve beslissingen). Ook kan een bot heel snel reactief zijn (bijv. high-frequency arbitrage die voor mensen niet te doen is). Daarnaast kun je met strategie-testen (backtesting) op historische data kijken hoe de bot zou presteren, wat inzicht kan geven (al zijn er valkuilen zoals overfitting).
• Nadelen en risico’s: Veel bots die verkocht worden beloven gouden bergen maar werken vaak niet duurzaam. Een robot is zo goed als de strategie erin – en markten veranderen. Een bot die op korte termijn winstgevend is kan op lange termijn falen omdat marktdynamiek verschuift. Bots zijn vaak geoptimaliseerd op verleden (curve fitting); een klein afwijkende toekomst en ze crashen. Ook kunnen bots niet goed omgaan met onvoorziene gebeurtenissen (bv. flash crash – een mens zou intuïtief handelen of uit de markt blijven, een bot gaat misschien stuk). Technische risico’s: disconnectie, serverproblemen, etc.
• Realiteit: Geautomatiseerd handelen is zeker mogelijk (hedgefunds doen niet anders), maar vergt veel ontwikkeling, testen en monitoring. Het is niet zo dat je “een EA koopt voor $99 en voortaan slapend rijk wordt” – was het maar zo. Veel retail bots winnen even, daarna verliezen ze consistent. Een bekende bevinding: vaak genereren bots kleine winsten maar als er één plotselinge beweging komt, wipen ze de winst en meer weg (denk aan martingale-achtige bots die blijven toevoegen tegen de trend tot de bom barst).
• Aanpak voor geïnteresseerden: Als je technisch onderlegd bent, kun je proberen je strategie te coderen (MT4 gebruikt MQL4, MT5 MQL5 – lijkt op C; of gebruik Python met brokers die API aanbieden). Begin met eenvoudige regels en zie of backtest consistent is, maar backtestresultaten moet je kritisch bekijken (in-sample vs out-of-sample testen, etc.). Laat de bot forwardtesten op demo een tijdje. En zelfs als je live gaat, blijf erbij opletten, zeker rond gekke gebeurtenissen.
• Gebruik van commerciële bots: Wees uiterst sceptisch. Als iemand een fantastische bot had die elke maand 20% maakt, waarom zou hij ‘m verkopen voor een prikkie? Vaak zijn resultaten geadverteerd over korte periodes of met onnatuurlijk risico. Als je toch een probeert, doe het op een klein account dat je kunt missen en track zelf of het daadwerkelijk doet wat geclaimd wordt.
• Copy trading platforms: Platforms als eToro, ZuluTrade en dergelijke laten je succesvolle traders volgen. Dit kan werken als je een goede trader vindt en kopieert, maar blijft riskant: je vertrouwt andermans beslissingen met weinig controle. Soms nemen toptraders excessief risico om hoog in de ranking te komen. Onderzoek degene die je volgt grondig (winstgeschiedenis, max drawdown, stijl, hoe lang actief). Diversifieer eventueel over meerdere. En blijf evalueren – als iemand van koers verandert of het slecht gaat, durf te stoppen.

In sum: Automatisering kan trades emotioneler maken en kansen pakken die je zelf mist, maar is geen garantie op succes. Veel succesvolle traders gebruiken bots als hulpmiddel (bijv. screening, snelle uitvoering) maar houden menselijk toezicht. Mocht volledig automatisch verdienen zo makkelijk zijn, dan deden alle grote banken dat wel exclusief. Ze doen het, maar met enorme teams en expertise. Dus benader retail trading bots met gezonde twijfel. Test uitgebreid en zorg dat je de logica snapt, zodat je weet wanneer de bot mogelijk faalt (bijv. range-bots crashen in trends, trend-bots falen in ranges, etc.).

Belasting op forex-winst

Let op: We zijn geen belastingadviseurs, maar we schetsen de grote lijnen. Voor concrete situaties altijd actuele info bij de belastingdienst of een fiscalist checken.

In Nederland vallen privé-beleggingswinsten (waaronder forex) onder het vermogensrendementsheffing-stelsel (Box 3). Dat betekent dat de daadwerkelijke winst op trades niet direct wordt belast als inkomen. In plaats daarvan kijkt de fiscus naar je totale vermogen (spaargeld, beleggingen, inclusief je forexrekening) op 1 januari van elk jaar. Over dat vermogen wordt een fictief rendement verondersteld (in het verleden ~4%, sinds 2021 differentieert men naar spaardeel/beleggingsdeel). Over dat fictieve rendement betaal je vervolgens 30% belasting. In praktijk kwam dit jarenlang neer op effectief 1,2% van het vermogen als belasting, los van vrijstellingen (€50k per persoon dat vrijgesteld is, veranderlijk).

Concreet: als jij bijvoorbeeld €20.000 op je forexrekening hebt staan, wordt dat bij je andere vermogen opgeteld. Stel totaal vermogen = €100.000, dan betaal je volgens de Box 3-regels een bepaalde forfaitaire rendementsheffing (die ±1% à 1.5% van 100k kan zijn, dus ~€1000-1500 belasting per jaar) – ongeacht of je dat jaar winst of verlies maakte met traden. Dit kan wrang zijn: zelfs als je verlies maakt, moet je wellicht toch vermogensbelasting betalen als je boven de vrijstelling zit. Andersom, maak je enorme winst, dan blijft de heffing beperkt tot dat forfait.

Belangrijk is dat voor de meeste particuliere traders forex niet wordt gezien als inkomen uit werk (Box 1), tenzij je het op zo’n schaal en professionaliteit doet dat de fiscus het als onderneming ziet (wat zelden voorkomt, hooguit als je bv. fulltime daytrader bent met geleend geld etc., dan zou het onder resultaat overige werkzaamheden kunnen vallen – complex terrein). Maar normaal gesproken: forex valt in Box 3 als belegging.

Nieuwe ontwikkelingen

Er is de afgelopen jaren discussie en rechtszaken geweest over de eerlijkheid van box 3 (forfaitair vs werkelijk rendement). Vanaf 2023/2024 verandert dit stelsel waarschijnlijk naar een andere berekening (met echt onderscheid tussen spaargeld en beleggingen). Toch is de kern dat individuele transactiewinsten niet apart belast worden, het gaat om je vermogen. Voor actuele regels zie belastingdienst.nl.

Praktisch gezien betekent dit dat Nederland vrij gunstig is voor particuliere forextraders: er is geen specifieke winstbelasting. Je betaalt alleen die (relatief lage) vermogensrendementsheffing als je boven het heffingsvrije vermogen zit. Forex winsten hoef je niet apart op te geven in de inkomstenbelasting – je geeft gewoon de saldo’s op 1 januari op van je rekeningen. (NB: Als je via een buitenlands brokeraccount handelt, moet je dat vermogen ook opgeven; de fiscus krijgt dat niet automatisch door zoals bij Nederlandse banken, dus daar ligt eigen verantwoordelijkheid.)